THE FIRST EXHIBITION OF MARGARITA MANUKYAN HAS BEEN TAKEN INTO LIFE

7

Margarita Manukyan is my sister and this is the fact  which prevents me to speak freely.

ԱՐԳԻՇՏԻ ԱՌԱՋԻՆԻ ՍԵՊԱԳԻՐ ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՅՏՆԱԲԵՐՈՂԸ. ՌԱՖԻԿ ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆԻՆ ՀՅՈՒՐ

Երբ 1.5 ամիս առաջ Ռաֆիկ Ռաֆայելյանին նվիրված տեսանյութը հայտնվեց ինտերնետում, իմ ֆեյսբուքյան ընկերներից Անահիտ Թադևոսյանը միանգամից արձագանքեց` Ճիշտ է, չեմ կարող աջակցել գրքի հրատարակման հարցում, սակայն պապիկին շատ եմ ուզում կոստյում նվիրել և ահա Թուրքիայից օրերս տեղ հասավ պապիկի հագուստը և այն մենք այսօր տեղ հասցրինք:

ԿԱՄՍԱՐ

Կամսարը՝ որպես գեղանկարիչ, կայացել է անցած դարի 90-ական թթ., սակայն, ստեղծագործական դադարներով պայմանավորված (ստանձնելով Եղեգնաձորի երկրագիտական թանգարանի տնօրենի պաշտոնը), նրա անունը մի տեսակ դուրս է մղվել ժամանակակից կերպարվեստից: Բայց անհետևանք ու պատահական երևի ոչինչ տեղի չի ունենում. ամեն ինչ փոխկապակցված է ու փոխլրացման մեջ: Այդպես էլ Կամսար արվեստագետի մոտ է: Այսօր արվեստագետը այնպիսի ոգևորությամբ է վերսկսել ստեղծագործական աշխատանքը` կարծես ցանկություն ունի լրացնելու ողջ բաց թողնված ժամանակը:

ՆԿԱՐԱԲՈՒՅՐ ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆ....

  Քնարիկ Վարդանյանի այս  էտյուդը իմ առաջին նկար-նվերն է `հավաքածուիս  առաջին ստեղծագործությունը :

ՀԱՅԱԶԳԻ ԳՈԳԵՆԸ` ԱՐՄԱՆ ԹԱԹԵՎՈՍ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ 1904-1931

Արման Թաթևոս Մանուկյանը ծնվել է 1904 թ.Կոստանդնապոլսում: Նախնական կրթությունը ստացել է Մխիթարյանների միաբանությունում:Այնուհետև նրա ընտանիքը գաղթել է Ամերիկա, որտեղ նա նկարչության դասընթացների է մասնակցել, այնուհետև  գրաֆիկ դիզայնով`  գրքերի ձևավորմամբ  է զբաղվել: Նրա հետաքրքրության հիմնական առարկան  ծովն էր ու ծովի մարդիկ: 

ԱՐԾՐՈՒՆՅԱՆԱՎԱՐԻ.......

Վարպետիս հետ կապված հուշերն  այնքան շատ են, որ դրանք ժամանակ առ ժամանակ հիշողությանս ծալքերից շատ հանկարծակի դուրս են պրծնում ու ակամայից  ժպիտ առաջացնում:

ԺԱԿ ԻՀՄԱԼՅԱՆ` ՀԱՅՏՆԻ ԱՆՀԱՅՏԸ (1922- 1978)

Այս պոլսահայ նկարչին  Հայաստանում գրեթե ոչ ոք չի ճանաչում, նրա մասին ոչ ոք չի խոսում` արվեստաբանները գոնե պարտավոր էին….Բայց հոգ չէ. Նրա մասին կխոսեն ուրիշները, նրա նկարները կցուցադրվեն ուրիշ երկրներում: Հենց վաղը  Մոսկվայում` հանրահայտ ՑԴԽ-ում, կբացվի նրա անհատական, հերթական ցուցահանդեսը` այս տարի արդեն երրորդը:

ՀԱԿՈԲ ԱՆԱՆԻԿՅԱՆ ( 1919- 1977 )

Հակոբ Անանիկյանը  լենինականյան գեղանկարչական դպրոցի հիմնադիրներից է : Նա ոչ միայն հրաշալի արվեստագետ , այլև նույնքան հրաշալի մանկավարժ է:  Դասավանդել է Լենինականի  Մերկուրովի անվան հանրահայտ գեղարվեստի  դպրոցում, որտեղ նրա դասարանում են սովորել Մինաս Ավետիսյանը, Էդուարդ Արծրունյանը, Աշոտ Հովհաննիսյանը, Աշոտ Մելքոնյանը և այլք: Նրա ստեղծած արվեստը պարզ է և  անմիջական `  նրա կտավներում  հին  Լենինականն է ` իր սովորություններով  ու ավանդույթներով, քաղաքի պատմությունը կերտող մարդկանցով:

ՄԱՐԳԱՐԻՏԱ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆԻ ԱՌԱՋԻՆ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱՀԱՆԴԵՍՆ ԻՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

            Մարգարիտա Մանուկյանը քույրս է և հենց այս փաստն արդեն  կաշկանդում է ազատ արտահայտվել: Հիմա եթե գովասանքի բառեր շռայլեմ, կասեք` քույրն է, գովաբանում է: Սակայն եթե ես չխոսեմ նրա մասին, հապա` էլ ո՞վ, հատկապես որ այսօր նրա առաջին անհատական ցուցահանդեսն էր և  հնարավորություն էր ընձեռվել նրա աշխատանքները դիտել բոլորովին այլ հարթության մեջ:

         Դիլիջանի Շարամբեյանի  անվան Ժողովրդական ստեղծագործության կենտրոնում  բացված Մարգարիտայի ձեռագործ աշխատանքների  առաջին փոքրիկ  ցուցադրության ժամանակ  նրա գործերը կարծես շունչ էին առել` զրույցի բռնվել մեզ հետ: 

       

            Թերևս Մարգարիտայի աշխատանքների ինքնատիպությունը նրա գունազգացողության , ինչպես նաև  նրա  բացառիկ ճաշակի ու նրբաոճության մեջ է: Ավանդական համարվող կիրառական արվեստի այս տեսակը ժամանակի շունչն է առել նաև  այն հետաքրքիր կերպով ներկայացնելու շնորհիվ` Մարգարիտան օժտված է բացառիկ  կոմպոզիցիոն մտածողությամբ: Նա իր ստեղծած աշխատանքները համադրում է  գունային համապատասխան  միջավայրում` դրանց  յուօրինակ հմայք և շեշտադրում հաղորդելով:

Մարգարիտայի մոտ ձեռագործի նկատմամբ սերը դրսևորվել է դեռևս մանուկ հասակից: Վերջին տարիներին նա  մի նոր ոգևորությամբ  է վերսկսել ստեղծագործել և այսօր, երբ նրա անդրանիկ ցուցահանդեսն արդեն իրականություն է, կասկած չունեմ, որ հենց հիմա նա իր երկրորդ ցուցահանդեսի մասին է մտածում, թե  ինչ նոր մտքերով և գաղափարներով ներկայանա, իսկ ես էլ`  թե ինչպես ներկայացնեմ քրոջս հաջորդ անգամ:

Հոկտեմբերի 19-ը մեր կյանքում նշանավորվեց քրոջս `Մարգարիտայի  առաջին անհատական ցուցահանդեսով` մի հրաշալի գեղեցիկ օրով, որն անկասկած,  մեկնարկ կհանդիսանա հետագա ստեղծագործական հաջողությունների համար:

ԱՇՈՏ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ

              ( 1930-2009 )

«Մարդասիրություն, նրբին բանաստեղծական աշխարհընկալում, ժամանակի սուր զգացողություն եւ նկարչական «մեղեդային» լեզվի ինքնատիպություն - այս ամենը Աշոտ Մելքոնյանի ստեղծագործության բնորոշ հատկանիշներն են»:

Մարիամ Այվազյան, արվեստաբանության դոկտոր

ԷԴՈՒԱՐԴ ԱՐԾՐՈՒՆՅԱՆ. ՄԻ ԴԻՄԱՆԿԱՐԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ

Այսօր առավոտյան իմ ֆեյսբուքյան ընկեր գյումրեցի  Միքայել Միքայելյանը գրեց, որ երեկ իր բարեկամներից մեկի տանը Վարպետիս` Էդուարդ Արծրունյանի դիմանկարներից է տեսել:    

էԴՈՒԱՐԴ ԱՐԾՐՈՒՆՅԱՆ. ԿՈՄԻՏԱՍԱԿԱՆ

Artsrunyan. Komitas. Thoughts 1986

Ուշ աշնան վերջին անձրևն է տեղում, օրն էլ ավարտին է մոտենում: Գառնեցի Գրիգոր բիձու տնից թխվող լավաշի բույրն է տարածվում  : Բոլորն անհամբեր սպասում են, թե երբ պիտի թոնրից հանվի վերջին լավաշը, որպեսզի ոտքերը կախեն թոնրի մեջ ու մի լավ տաքանան. կարծես այդ մի օրվա ջերմությունը պիտի ապահովի գալիք ձմեռվա ջերմությունը:

ԴԻԼԻՋԱՆՈՒՄ` ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՇԱՐԱՄԲԵՅԱՆԻ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԿԵՆՏՐՈՆՈՒՄ

Դիլիջանն իմը դարձավ միայն չորրորդ այցելության ժամանակ:Երևի պատճառն այն էր, որ նախորդ այցերս շատ հպանցիկ էին և քաղաքը լիարժեք ճանաչելու և զգալու համար  քիչ ժամանակ եմ ունեցել:

ԺԱՆՍԵՄԻ ՀԻՇԱՏԱԿԻՆ.......

93 տարեկան հասակում կյանքից հեռացավ ֆրանսահայ մեծանուն արվեստագետ Ժանսեմը` Հովհաննես Սեմերջյանը:

Նա ֆրանսիական արդի արվեստի ականավոր դեմքերից է:

Հովհաննես Սեմերջյանը ծնվել է Սելեզում, Բրուսայի մոտ, մետաքսագործի ընտանիքում: 1922-ին հալածանքների երկյուղից նրանց ընտանիքը գաղթում է Հունաստան: Ամուսնու վախճանվելուց հետո, մայրը` 1931-ին, որդու կոտրված ոտքը բուժելու նպատակով մեկնում է Ֆրանսիա, հաստատվում է Փարիզի Իսի լե Մուլինո արվարձանում: 

ՄԻ ՏԵՍԱԿ ԽԱՌԸ` ՏԽՐՈՒՐԱԽ....

25-50-97 հեռախոսահամարն եմ հավաքում ու հենց առաջին զանգից վերցնում են հեռախոսը` ալլոոոոո, ո՞վ է` միանգամից լսում եմ  ծերունական դողդոջուն, ծորուն  ու ինձ համար շատ թանկ  ձայնը…Վարպետս է`Էդուարդ Արծրունյանն է….Նա սիրում էր հեռախոսազանգերին պատասխանել, 6 տարի  տանը փակված մարդու համար դա շփման համար առաջին միջոցն էր…Մենք հաճախ էինք շփվում հեռախոսով`երբ չէի կարողանում նրան այցելության գնալ, զանգում որպիսությունն էի հարցնում…

ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ ԳՈՒՅՆԻ ՀԵՏ

 «Երկու շաբաթ է, ինչ ձեռքս վրձին չեմ վերցրել: Կար մի ժամանակ, երբ ամեն օր նկարում էի ու չէի պատկերացնում, թե կապրեմ մի օր առանց նկարելու: Հիմա հասկանում եմ, որ ամեն օր նկարում էի, քանի որ մշտական ոգևորության մեջ էի, այսինքն՝ դա բնական վիճակ էր ինձ համար»,- ասում է Քնարիկ Հովհաննիսյանը: Չնայած այդ ամենին՝ նրա արվեստանոցը լի է կտավներով. «Երբ երկար ժամանակ, երկար տարիներ աշխատում ես, ապա հետո գալիս է մի պահ, երբ պիտի կիսվես, քո ապրումները և հուզումները փոխանցես մարդկանց: Գրեթե 20 տարի է, ինչ անհատական ցուցահանդես չեմ ունեցել»,- իր մտորումներն է մեզ հետ կիսում արվեստագետը:

ԱՐԱ ԲԵՔԱՐՅԱՆ - 100

                                                        

Արա Բեքարյանի մասին բազմիցս եմ լսել, Ազգային պատկերասրահում նրա միայն մի գործն եմ տեսել` << Աշտարակ>> կտավը, որը մեծ տպավորություն գործեց ինձ վրա: Այն տաք, պայծառ գույներով արված գործ էր.......Դա 5 տարի առաջ էր, դրանից հետո Բեքարյանի արվեստի հետ չեմ առնչվել, այսօր համացանցում պատահականորեն նրա նկարները աչքովս ընկան ու որոշեցի ներկայացնել արվեստասեր ընկերներիս :   Հատկապես շատ ուրախացա, որ ճիշտ պահին եմ անդրադառնում արվեստագետին` պարզվում է նկարչի 100-ամյա հոբելյանն է......

ԿԱՐԵՎՈՐԸ ՆԿԱՐԵԼՆ Է

 Տան դուռը բաց է: Նկարիչ Ալեքսանդր Գրիգորյանը հյուրի է սպասում: Հյուրն էլ ես եմ: Երբ նա տեսավ ինձ, միանգամից հարցրեց.

-         Քեզ հաստատ նկարել եմ, չէ՞:

-         Չէ, չեք նկարել,- հետևում է իմ պատասխանը:

Բա, ինչո՞ւ,- շարունակում է նա:

ԽՆԿԵԼԻ Է ՀԻՇԱՏԱԿԸ ՔՈ

                                                                                                  ԱՆԱՀԻՏ ԿՈՐՅՈՒՆ
                                                            

Մեր օրերում միակ վայրը, որ հիշեցնում է մեծանուն երգչուհուն Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանի հարևանությամբ գտնվող նրա առանձնատունն է, որի մուտքի մոտ ամրացված հուշաքարը հիշեցնում է՝ այստեղ է ապրել ժողովրդական արտիստուհի Հայկանուշ Դանիելյանը: Այժմ այդ տանն է ապրում նրա դուստրը՝ Կոմիտասի անվան երաժշտանոցի երգեցողության ամբիոնի դասախոս, պրոֆեսոր, վաստակավոր դաշնակահարուհի Մարիաննա Հարությունյանը, ով ժամանակին  երգեցողության դասերն անցկացնում էր այն սենյակում, ուր տարիներ առաջ իր սաների հետ աշխատել է Հայկանուշ Դանիելյանը:   Երգչուհու  մեծադիր նկարի առջև` հանճարեղ Կոմիտասի երգերով էին  սկսում իրենց դասերը երիտասարդ արտիստները:

ԱՇՏԱՐԱԿՈՏ ՕՐ.......

Աշտարակն էն քաղաքն է, որ 20 րոպեում ես հասնում .....Երեկ էլ էդպես եղավ` առավոտյան արթնացա ու մեկ գավաթ սուրճս հազիվ էի վերջացրել, երբ մտքովս էդ հրաշք քաղաքն անցավ`ավելի ճիշտ Կարմրավորն  ու Ուշիի Սուրբ Սարգիսն ինձ ինչ -որ բան ունեին ասելու: Ես էլ առանց որևէ մեկին բան ասելու, վեր կացա ու տնից դուրս եկա.....

ԳՅՈՒՄՐԻԻ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ԳԵՂԱՆԿԱՐԻՉՆԵՐԸ` ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄ ՂՈՒԿԱՍՅԱՆ

Համբարձում Ղուկասյանը ծնվել է 1953 թ. Լենինական քաղաքում ( այժմ Գյումրի)  : 1974 թ. ավարտել է Երևանի Փանոս Թերլեմեզյանի անվան Գեղարվեստի ուսումնարանը գերազանցության դիպլոմով: 1980 թ.  ավարտել է Երևանի Գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտը գերազանցության դիպլոմով` ստանալով գեղանկարիչ-մանկավարժի որակավորում:

1980-1988 թվականներին աշխատել է Գյումրու Մերկուրովի անվան  գեղարվեստի դպրոցում որպես գեղանկարի ուսուցիչ:

 1983 թ.  Խորհրդային Հանրապետությունների նկարիչների Միության անդամ է:

1984 թ.  ստացել է Սովետական Հայաստանի <<Հնգամյակի լավագույն որմնանկար>>-ի 1-ին մրցանակ: 1988 թ.  Հայաստանի  ԼԿԵՄ կենտկոմի <<Երիտասարդության  գեղագիտական դաստիարակության և հասարակական ակտիվ աշխատանքի համար>> պատվոգիր:

 1997 թ . Երևանի գեղարվեստի պետական ակադեմիայի Գյումրու մասնաճյուղի հիմնադրման օրվանից մինչ օրս, աշխատում է որպես տնօրեն: 2008 թ.  Գյումրու ժամանակակից արվեստի կենտրոնի փոխտնօրենն է:

2007 թ.  ստացել է դոցենտի կոչում:

2006 թ.   ստացել է <<Մշակույթի բնագավառում ներդրած նշանակալի ավանդի և երկարամյա գիտամանկավարժական գործունեության համար>> Հայաստանի Հանրապետության նախագահի շնորհակալագիր: 2011 թ.  արժանացել է <<Կրթության և գիտության ոլորտում ներդրած մեծագույն ավանդի >> ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության ոսկե հուշամեդալի:

Ունեցել է բազմաթիվ անհատական ցուցահանդեսներ Հայաստանում, Ֆրանսիայում, Հոլանդիայում, Լեհաստանի տարբեր քաղաքներում, Սիրիայում,Լիբանանում  և այլն: Նկարչի աշխատանքները գտնվում են տարբեր մասնավոր հավաքածուներում,ինչպես նաև տարբեր պատկերասրահների մշտական ցուցադրություններում:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՆ ՇՏԱՊ ԿԱՐԳՈՎ ԼՈՈՒՐԵՆՍ ՋՈԶԵՖ Է ՀԱՐԿԱՎՈՐ….

 Լավ  նկարիչը համեստ չպիտի լինի` թող նա իր նկարների պես համարձակ  լինի…Թե չէ` ու՞մ է պետք այն թշվառ կյանքը, որով նա է  ապրում, հետո մեռնում  նույն  թշվառության մեջ ու վերջ` մոռացան նկարչին…….Մեկ-մեկ հրաշքներ էլ են պատահում` սա հենց այդ դեպքերից մեկն  է: Խեղճ Արթուր Փինաջյանը պիտի մահանար, որ հետմահու տեր-տիրական հայտնվեր նրա  ժառանգությանը`թեկուզ նրա հաշվին միլիոնատեր դառնալով, բայց գոնե նկարիչն անուն ձեռք բերեց ու նրա  արվեստը աշխարհով մեկ շրջանառվեց…

ХУДОЖНИК ИЗ ХУДОЖНИКОВ

Художник писал свое последнее полотно, сам не зная об этом, не знал об этом никто. Красная роза у меня в руках, цыганская косынка, намотанная на мою голову - я наслаждалась блаженнейшим мгновением 2010 года. Под звуки голоса Фрэнка Синатры невозмутимо вечерел посленовогодний день.

KAMSAR- THE ARTIST OF ALL THE COLORS AND EMOTIONS

There is an artist, that is a master of two or three colors, more precisely just those two or three colors are theirs, but there are also those that are the artists of all colors. Kamsar is one of them. He can turn his emotions into colors and shift all of them onto a canvas. With his brush Kamsar gives life to our old ancestors living in the millennial petroglyphs and talks with us through them. They see often Miro’s influence in his painting.

 But in reality the origin of  Kamsar’s works of art is the art of petroglyphs. The artist has studied their  significance and symbols for many years and then introduced them to his art. And why no-one has ever thought that he was inspired by the petroglyph art- the artist asks.

My first relation with Kamsar’s art was  in 1994 via the picture “The Land and the Sky”. That is the meditation of the artist, his special dedication of life and his appeal for living in harmony.  Human being is  the procreation of heaven and earth, and he must never lose his balance. It must be maintained with optimism. The colors of the picture are just like this.

ԲԱՑԱՐՁԱԿ ՍԵՐՍ` ԳՅՈՒՄՐԻ

Գյումրին ծննդավայրս չէ` մանկությանս ու իմ առաջին սիրո քաղաքն է: Գյումրին ինձ համար Արամ պապս է ու Կորյուն հայրս, երկուսն էլ չկան, գնացել ձուլվել են այդ փոքրիկ քաղաքին ու դարձել նրա մի մասնիկը: Գյումրի չեմ գնում` առանց այդ երկու հրաշալի տղամարդկանց դատարկ է ինձ համար այդ քաղաքը: Հեռվից եմ սիրում այդ քաղաքը ու դա ավելի լավ է: Նա ինձ նոր զգացողություններ ապրելու հնարավորություններ է ընձեռում: Չնայած Երեւանը Գյումրիից հեռու է 126 կիլոմետրով, սակայն սարերի ու ձորերի տարբերություն կա: Ցանկացած գյումրեցի պոտենցիալ պոետ ու նկարիչ է, իսկ քանակն էլ որակ է տալիս: Ըդիկ մեր հողից ու ջրից է` համոզված են գյումրեցիները, կարեւորը ԳՅՈՒՄՐԻՈՒՄ ծնվելն է` հետո ուր էլ, որ լինեն ջրի երես են դուրս գալիս էդ գյումրեցիները: